Πότε το κοιλιακό άλγος είναι ανησυχητικό;

Κοιλιακό άλγος έχει αισθανθεί κάθε άτομο κάποια στιγμή στη ζωή του, ανεξαρτήτως ηλικίας. Το κοιλιακό άλγος αυτό μπορεί να κυμαίνεται από ήπια ενόχληση έως οξύς, ανυπόφορος πόνος που υποδεικνύει κάποια υποκείμενη πάθηση που χρήζει άμεσης περίθαλψης. Δεδομένης της πολυπλοκότητας της κοιλιακής περιοχής, η οποία φιλοξενεί πολλά όργανα, η διάγνωση της αιτίας του κοιλιακού πόνου μπορεί να είναι αρκετά απαιτητική. Παρόλο που πολλές περιπτώσεις κοιλιακού πόνου είναι ακίνδυνες και υποχωρούν συνήθως αυτόματα, ορισμένες απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα.

Πού μπορεί να οφείλεται το κοιλιακό άλγος;

Παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις το κοιλιακό άλγος συνιστά ακίνδυνο σύμπτωμα, ορισμένες φορές οφείλεται σε κάποια πάθηση που απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση. Αν το κοιλιακό άλγος εντοπίζεται στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, οι πιθανές αιτίες είναι:

Χολόλιθοι (χολολιθίαση): Οι χολόλιθοι, ή αλλιώς οι πέτρες στη χολή, μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη των χοληφόρων πόρων, οδηγώντας σε οξύ πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, που συχνά ακτινοβολεί προς την πλάτη ή τη δεξιά ωμοπλάτη. Στα προειδοποιητικά σημάδια συγκαταλέγονται ο έντονος πόνος που διαρκεί περισσότερες από μερικές ώρες, ο πυρετός, ο ίκτερος και τα ρίγη, συμπτώματα τα οποία υποδηλώνουν πιθανή χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστης) ή χολαγγειίτιδα (λοίμωξη των χοληφόρων πόρων).
Ηπατικές παθήσεις: παθήσεις όπως η ηπατίτιδα ή το απόστημα ήπατος μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς. Πρόσθετα συμπτώματα που χρήζουν προσοχής περιλαμβάνουν ίκτερο, σκούρα ούρα, ανοιχτόχρωμα κόπρανα και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Έλκος στο δωδεκαδάκτυλο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς ή στην επιγαστρική περιοχή. Σε αυτή την περίπτωση εκδηλώνονται συμπτώματα όπως αιματηρός εμετός, μαύρα κόπρανα και έντονο, ξαφνικό κοιλιακό άλγος, που μπορεί να υποδηλώνει διάτρηση.

Αν το κοιλιακό άλγος εντοπίζεται στο αριστερό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, οι πιθανές αιτίες είναι:

Γαστρίτιδα και πεπτικό έλκος.
Παγκρεατίτιδα, καθώς η φλεγμονή του παγκρέατος συχνά προκαλεί έντονο πόνο στο αριστερό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς που ακτινοβολεί προς την πλάτη, επιδεινώνεται μετά την κατανάλωση φαγητού και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμετό και πυρετό.
Προβλήματα με το σπλήνα όπως έμφραγμα σπλήνα, απόστημα ή ρήξη μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο αριστερό άνω τεταρτημόριο. Ένας ξαφνικός, οξύς πόνος μετά από τραύμα, συνοδευόμενος από χαμηλή πίεση, ζάλη ή λιποθυμία, αποτελεί επείγον περιστατικό.

Το κοιλιακό άλγος στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο μπορεί να οφείλεται σε:

Σκωληκοειδίτιδα, πάθηση η οποία προκαλεί έντονο πόνο που συνήθως ξεκινά γύρω από τον ομφαλό και μετατοπίζεται στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο. Συνοδεύεται από πυρετό, απώλεια όρεξης, ναυτία και εμετό. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η σκωληκοειδής απόφυση μπορεί να υποστεί ρήξη, οδηγώντας σε περιτονίτιδα, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Κύστεις ή στροφή ωοθήκης στις γυναίκες.
Κήλη κοιλιακού τοιχώματος, ιδίως αν είναι περισφιγμένη ή στραγγαλισμένη. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται επείγουσα χειρουργική επέμβαση για να αποφευχθεί η νέκρωση ιστού.

Το κοιλιακό άλγος στο αριστερό κάτω τεταρτημόριο μπορεί να οφείλεται σε:

Εκκολπωματίτιδα, η οποία πέρα από τον πόνο προκαλεί και πυρετό, ναυτία και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου. Σοβαρές περιπτώσεις (σχηματισμός αποστημάτων ή διάτρηση εντέρου) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα χειρουργικά.
Κολίτιδα: Η φλεγμονή του παχέος εντέρου, που εμφανίζεται σε καταστάσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος του Crohn, μπορεί να προκαλέσει πόνο στο αριστερό κάτω τεταρτημόριο, διάρροια και αιματηρά κόπρανα. Σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτούν νοσηλεία και χειρουργική επέμβαση.

Τέλος, το διάχυτο ή γενικευμένο κοιλιακό άλγος μπορεί να οφείλεται σε κάποια από τις κάτωθι αιτίες:

Γαστρεντερίτιδα, η οποία προκαλείται από ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις και οδηγεί σε διάχυτο κοιλιακό πόνο, διάρροια, εμετό και πυρετό. Εάν η πάθηση προκαλέσει εκτεταμένη αφυδάτωση ή αιματηρά κόπρανα, ο ασθενής θα πρέπει να λάβει άμεση περίθαλψη.
Εντερική απόφραξη, η οποία μπορεί να προκαλέσει διάχυτο κοιλιακό άλγος, εμετό, φούσκωμα και αδυναμία διέλευσης αερίων ή κοπράνων. Αυτή η κατάσταση αντιμετωπίζεται με επείγουσα χειρουργική επέμβαση εάν η απόφραξη είναι πλήρης.
Περιτονίτιδα, αφού η φλεγμονή του περιτοναίου, της επένδυσης δηλαδή της κοιλιακής κοιλότητας, προκαλεί έντονο, γενικευμένο πόνο, συχνά με σκληρή κοιλιά, πυρετό και σημάδια σηπτικού σοκ. Η περιτονίτιδα αποτελεί επείγον περιστατικό που απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση.

Προειδοποιητικά σημάδια που υποδεικνύουν ανάγκη για άμεση περίθαλψη

Ορισμένα συμπτώματα, ανεξάρτητα από τη θέση του πόνου, θα πρέπει να προκαλούν ανησυχία και να ωθούν τον ασθενή να επισκεφτεί άμεσα ένα γιατρό. Σε αυτά συγκαταλέγονται:

Έντονος, ξαφνικός και ανυπόφορος πόνος.
Πόνος με πυρετό, ρίγη και εφίδρωση, καθώς η κατάσταση αυτή υποδηλώνει λοίμωξη ή φλεγμονή.
Ανεξήγητη απώλεια βάρους, η οποία μπορεί να υποδηλώνει κακοήθεια ή χρόνια νόσο.
Επίμονος εμετός ή ανεξέλεγκτη διάρροια, καθώς οδηγεί σε αφυδάτωση.
Παρουσία αίματος στον εμετό ή στα κόπρανα, καθώς αποτελούν ενδείξεις γαστρεντερικής αιμορραγίας. Το φωτεινό κόκκινο αίμα στα κόπρανα (αιματοχεσία) μπορεί να υποδηλώνει αιμορραγία στο κάτω τμήμα του πεπτικού συστήματος.
Ίκτερος, δηλαδή κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών, ο οποίος υποδηλώνει ηπατική πάθηση ή νόσο των χοληφόρων.
Λιποθυμία, ζάλη ή σοκ: Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν εσωτερική αιμορραγία ή σοβαρή λοίμωξη.

Γενικότερα, το κοιλιακό άλγος μπορεί να κυμαίνεται από ακίνδυνο και αυτοπεριοριζόμενο έως ανυπόφορο και απειλητικό για τη ζωή. Η αναγνώριση του πότε ο κοιλιακός πόνος είναι ανησυχητικός είναι κρίσιμη για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, εάν ο πόνος επιμένει ή εντοπίζονται πρόσθετα συμπτώματα, η επίσκεψη σε έναν ιατρό κρίνεται επιβεβλημένη για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών. Εάν τελικά ο πόνος στην κοιλιά οφείλεται σε κάποια πάθηση που πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά, ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες τεχνικές, προκειμένου να επιταχύνει την ανάρρωση του ασθενούς και να διαφυλάξει την υγεία του.