Οι σπίλοι (κοινώς ελιές) αποτελούν σημάδια που εντοπίζονται στο δέρμα λόγω του πολλαπλασιασμού των μελανοκυττάρων. Τα μελανοκύτταρα είναι υπεύθυνα για την παραγωγή μελανίνης, και ο πολλαπλασιασμός τους στην πλειοψηφία είναι καλοήθης. Εμφανίζονται είτε με τη μορφή επίπεδων σκούρων καφέ κηλίδων, ενώ μπορεί να είναι κι επηρμένες, σε καφέ χρώμα ή χρώμα του δέρματος, με στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα. Μπορούν να αναπτυχθούν είτε μεμονωμένα είτε σε ομαδικές συγκεντρώσεις.

Οι σπίλοι είτε εμφανίζονται από τη στιγμή της γέννησης του ανθρώπου (συγγενείς σπίλοι), είτε διαμορφώνονται κατά την πορεία της ζωής ενός ανθρώπου, και ιδίως κατά τη διάρκεια της δεύτερης και της τρίτης δεκαετίας της ζωής του (επίκτητοι σπίλοι). Η ανάπτυξή τους σχετίζεται κατά βάση με κληρονομικούς παράγοντες και με την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.

Οι σπίλοι στην πλειοψηφία τους είναι καλοήθεις. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι σπίλων μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση κακοήθειας, δηλαδή μελανώματος. Ορισμένοι από αυτούς είναι:

• ο Κυανός Σπίλος
• ο Σμηγματογόνος
• ο Σπιλοκυτταρικός
• ο Συγγενής Μελανοκυτταρικός
• ο Συνδεσμικός Μελανοκυτταρικός.

Εκτός από αυτούς τους τύπους σπίλων, άλλες αιτίες που εγείρουν ανησυχία για κακοήθες μελάνωμα είναι η εμφάνιση αλλαγών στο χρώμα, στο σχήμα, στην υφή ή στο μέγεθος ενός σπίλου, ή η εκδήλωση ασυμμετρίας. Αν το σχήμα του εξωτερικού περιβλήματος ενός σπίλου είναι δαντελωτό ή οδοντωτό, αν παρουσιάζεται ανομοιομορφία στο χρώμα του ή αν το μέγεθός του ξεπερνά τα 6 χιλιοστά, τότε εντείνεται ο κίνδυνος εμφάνισης κακοήθειας. Παράλληλα, αν στο σημείο που εντοπίζεται ο σπίλος εκδηλωθεί πόνος, φαγούρα, οίδημα ή αιμορραγία, τότε χρήζει ιατρικής εξέτασης.

Αν υπάρχει υποψία για κακοήθεια, αλλά και αν συντρέχουν αισθητικοί λόγοι, τότε οι σπίλοι μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά. Σημαντικό είναι επίσης να πραγματοποιηθεί αφαίρεση σε σπίλους που εντοπίζονται σε περιοχές επιρρεπείς σε τραυματισμούς όπως οι παλάμες και τα πέλματα. Σε περιπτώσεις που η αφαίρεση γίνεται για αισθητικούς λόγους, και έχει διαπιστωθεί με βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει πιθανότητα κακοήθειας, τότε μπορεί να πραγματοποηθεί αφαίρεση σπίλων με laser.

Η αφαίρεση σπίλων με laser πραγματοποιείται μόνο σε περιπτώσεις καλοήθειας και σε σπίλους που εντοπίζονται επιφανειακά, σε συνάρτηση πάντα με το μέγεθος και το βαθμό επικινδυνότητας αυτών. Η αφαίρεση σπίλων με laser γίνεται από τον αρμόδιο χειρουργό με τη χορήγηση τοπικής αναισθησίας, ενώ δε χρειάζονται ράμματα, εφόσον μέσω του laser τα αιμοφόρα αγγεία σφραγίζονται. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η συγκεκριμένη επέμβαση δεν αφήνει κάποιο σημάδι.