Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος σε σειρά εμφάνισης καρκίνος που πλήττει τόσο άτομα ανδρικού και γυναικείου φύλου που συνήθως έχουν υπερβεί την ηλικία των 40 ετών. Αποτελεί μια ασθένεια κατά την οποία τα κύτταρα του παχέος εντέρου ή του ορθού αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Ο καρκίνος που ξεκινά από το παχύ έντερο ονομάζεται καρκίνος του παχέος εντέρου, ενώ ο καρκίνος στο ορθό είναι γνωστός ως καρκίνος του ορθού. Το ορθό είναι η δίοδος που συνδέει το παχύ έντερο με τον πρωκτό. Ο τύπος καρκίνου που επηρεάζει οποιοδήποτε από αυτά τα όργανα συνήθως αναφέρεται ως καρκίνος του παχέος εντέρου.

Αν και δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, η πλειονότητα των καρκίνων του παχέος εντέρου αναπτύσσεται γενικά με την πάροδο του χρόνου από αδενωματώδεις (προκαρκινικούς) πολύποδες. Οι πολύποδες μπορούν να αλλάξουν μετά την εμφάνιση μιας σειράς μεταλλάξεων στο κυτταρικό τους DNA, και να μετατραπούν σε καρκινικά σώματα.

Το παχύ έντερο διαχωρίζεται σε τέσσερα τμήματα: το ανιόν, το κατιόν, το εγκάρσιο και το σιγμοειδές. Τα καρκινικά κύτταρα έχουν τη δυνατότητα να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε από τα τμήματα αυτά του εντέρου και ανάλογα με το σημείο εμφάνισης μπορεί να εκδηλώσουν διαφορετική συμπτωματολογία.

Υπάρχει η πιθανότητα τα καρκινικά κύτταρα να μεταφερθούν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή των λεμφαδένων, σε άλλα μέρη του σώματος, δημιουργώντας μεταστάσεις. Ένα ποσοστό ασθενών καρκίνου του παχέος εντέρου θα παρουσιάσει μετάσταση στους λεμφαδένες. Παράλληλα, εξαιτίας της μεταφοράς των καρκινικών κυττάρων αιματογενώς μπορεί να εκδηλωθούν είτε ηπατικές, είτε πνευμονικές μεταστάσεις.

Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Παράγοντες εμφάνισης

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες, στους οποίους αποδίδεται η αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτοί σχετίζονται τόσο με ζητήματα κληρονομικής προδιάθεσης και ύπαρξης συγκεκριμένων ασθενειών, όσο και ζητήματα που αφορούν τις διατροφικές συνήθειες και συνθήκες ζωής των ατόμων.

Πιο συγκεκριμένα, στους παράγοντες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου συγκαταλέγονται:

• Η κληρονομικότητα, δηλαδή η ύπαρξη ιστορικού για καρκίνο του παχέος εντέρου ή εμφάνισης αδενωματωδών πολυπόδων
• Η προηγούμενη εκδήλωση καρκίνου στις ωοθήκες, στο ενδομήτριο ή στο μαστό στο γυναικείο πληθυσμό
• Η ύπαρξη φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn
• Η ηλικία, καθώς ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται συνήθως σε άτομα άνω των 50 ετών
• Η απουσία σωματικής άσκησης και η καθιστική ζωή
• Ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες όπως η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η υψηλή πρόσληψη θερμίδων και λιπών
• Ασθένειες όπως η παχυσαρκία ή η ύπαρξη στεφανιαίας νόσου σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα χοληστερίνης
• Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου

Δυστυχώς, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να υφίσταται χωρίς την εκδήλωση συμπτωμάτων. Στα πιο κοινά συμπτώματα εντάσσονται η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, η στένωση των κοπράνων, η ατελής εκκένωση και η ακράτεια του εντέρου. Η εμφάνιση αίματος στα κόπρανα μπορεί να σχετίζεται με καρκίνο του παχέος εντέρου, ωστόσο μπορεί να υποδηλώνει και την ύπαρξη κάποιας άλλης νόσου. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να συνδέονται με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου είναι η ανεξήγητη αναιμία, ο κοιλιακός ή πυελικός πόνος ή φούσκωμα, η ανεξήγητη απώλεια βάρους και ο εμετός.

Διάγνωση καρκίνου του παχέος εντέρου

Καθώς ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μια νόσο σε μεγάλο βαθμό ασυμπτωματική, είναι σημαντικό να γίνονται τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι για την έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων. Η καλύτερη προληπτική αξιολόγηση είναι η κολονοσκόπηση ή η ορθο-σιγμοειδοσκόπηση και στη συνέχεια η διενέργεια βιοψίας για την επιβεβαίωση ύπαρξης καρκινικού όγκου. Μετά την επιβεβαίωση ύπαρξης αυτού του είδους καρκίνου χρησιμοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία για τον εντοπισμό τυχόν μεταστάσεων.

Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Θεραπεία

Η θεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες, οι οποίες συνήθως εφαρμόζονται συνδυαστικά,είτε ταυτοχρόνως είτε διαδοχικά:

• Χημειοθεραπεία
• Ακτινοβολία
• Χειρουργική Επέμβαση

Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί είτε προεγχειρητικά είτε μετεγχειρητικά για την πρόληψη ή αντιμετώπιση μεταστάσεων. Σε αυτή χορηγούνται ενδοφλέβια ή μέσω του στόματος στον ασθενή φάρμακα τα οποία συντελούν στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Με την είσοδό τους στην κυκλοφορία του αίματος, διανέμονται σε όλα τα σημεία του σώματος. Μπορεί να χορηγηθεί είτε πριν τη χειρουργική επέμβαση σε συνδυασμό με τη διενέργεια ακτινοβολίας για συρρίκνωση του όγκου, είτε μετεγχειρητικά για την εξάλειψη των εναπομείναντων καρκινικών κυττάρων.

Η ακτινοβολία αποτελεί τη θεραπευτική επιλογή χορήγησης ακτίνων υψηλής ενέργειας, οι οποίες συνιστούν στη συρρίκνωση και εν τέλει καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Υπάρχουν δύο μορφές ακτινοβολίας, η εξωτερική, η οποία διενεργείται έξω από το σώμα, και η εσωτερική, η οποία πραγματοποιείται με τη χορήγηση ραδιενεργών υλικών ακριβώς στο σημείο του όγκου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετεγχειρητικά για την αντιμετώπιση εναπομείναντων σημείων του όγκου, ή προεγχειρητικά για τη συρρίκνωση αυτού, αν το μέγεθος ή το σημείο που βρίσκεται ενδέχεται να δυσκολεύει τη χειρουργική παρέμβαση.

Η κύρια θεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι συνήθως η χειρουργική επέμβαση. Η αφαίρεση του όγκου και η αποκατάσταση της συνέχειας του εντερικού αυλού συνιστά το βασικό σημείο για τη θεραπεία της νόσου. Έπειτα, μπορεί να γίνει αφαίρεση των κοντινών λεμφαδένων προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εξάπλωσης. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση λαπαροσκοπικής, ρομποτικής ή ανοιχτής προσέγγισης. Η επιλογή της βέλτιστης μεθόδου αποφασίζεται από τον αρμόδιο χειρουργό κατόπιν προσεκτικής αξιολόγησης κάθε περίπτωσης ξεχωριστά. Στην περίπτωση που επιλεγεί η ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση, υπάρχει σημαντική μείωση στο μετεγχειρητικό πόνο και το χρόνο ανάρρωσης κι επιστροφής του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης εφαρμόζει τη λαπαροσκοπική προσέγγιση στη χειρουργική του καρκίνου του παχέος εντέρου με εξαιρετικά ογκολογικά αποτελέσματα.